Izdavač: Istorijski arhiv Beograda
Za izdavača: mr Dragan Gačić
Glavni i odgovorni urednik: mr Dragan Gačić
Autor teksta, ilustracija i fotografija: Bojan Кocev
Stručni konsultanti: Mirjana Milenković, Zorica Smilović
Recenzent: Radika Ilić
Lektura: mr Nataša Nikolić
Tiraž: 500
Štampa: Zlamen
U kilometrima arhivske građe koja se čuva u Istorijskom arhivu Beograda (dalje IAB), među 2.910 fondova, nalaze se i 24 fonda esnafa, strukovnih zanatskih udruženja, koja su u Beogradu počela da se osnivaju još 1816. godine i koja su uspešno opstajala do socijalističkog perioda.
Građa esnafskih udruženja pruža uvid u razvoj zanatstva, nestajanje starih, tradicionalnih i nastajanje novih koji su išli u korak sa vremenom, promenu u brojnosti zanatlija po esnafima, cenama zanatskih proizvoda, statusu i ugledu koji su pojedine zanatlije uživale među građanima, pa čak i o rastu i razvoju, odnosno prerastanju pojedinih zanatskih radionica u industrijska postrojenja, fabrike ili štamparije. Osim toga, majstorska i kalfenska pisma, kako po estetskom izgledu osnovnog štampanog obrasca, tako i po kaligrafskom rukopisu kojim je isti popunjavan, pokazuju koliki značaj su zanatlije imale u beogradskoj čaršiji. Pa ipak, da nisu svi bili istog statusa, ranga i finansijskog stanja svedoče fotografije starog Beograda na kojima se vide zanatske radnje, neke sa raskošno ispisanom firmom i druge sa neveštim natpisom iznad ulaznih vrata.
Mnogi zanati odavno su iščezli iz svakodnevnog života, ali knjigovezački, jedan od najstarijih u Srbiji, još uvek uspešno odoleva zubu vremena. Negovanjem ovog tradicionalnog i delikatnog zanata, knjigovezačka radionica IAB obavlja dvojaku ulogu - čuva zanat od zaborava, istovremeno čuvajući i dragoceno nasleđe naših predaka za neke buduće generacije.
Od osnivanja Tehničke službe u Arhivu 1955. godine i formiranja knjigovezačke radionice iste godine, u samoj ustanovi radi se na prepovezivanju starih knjiga, ali i koričenju, izradi arhivskih kutija, futrola, mapa i sličnih proizvoda, za potrebe smeštaja i zaštite arhivske građe. Dugi niz godina poslove u radionici obavljala su dva knjigovezca, a danas samo jedan. Na žalost, izgleda da je ovo jedno od tri mesta knjigovesca po sistematizaciji u celoj arhivskoj mreži Srbije.
Publikacija Arhiv kao čuvar starih zanata ne pretenduje da bude priručnik ili udžbenik, već predstavlja drugi pokušaj IAB, nakon izložbe iz 2004. godine Sačuvati knjigu: stare i retke knjige Istorijskog arhiva Beograda: XVI–XX vek u Galeriji Arhiva, da se jedan specifičan zanat, koji polako odumire, otrgne od zaborava i da se širokoj pu blici prikaže njegov značaj, specifičnost i lepota. Autor Bojan Кocev opisuje elemente pri radu sa papirom, kožom, drvetom, tekstilom i ostalim materijalima koji se koriste u postupcima poveza, prepoveza i koričenja starih knjiga od izuzetnog značaja koje se čuvaju u IAB. Upravo taj deo knjigovezačkog posla, koji se bavi ručno rađenim povezima, izdvaja se kao poseban, preciznije zaseban deo segmenta grafičke industrije koji se zove grafička dorada i predstavljen je na osnovu autorove dugogodišnje prakse i iskustva na ovim poslovima.
Za izdavača: mr Dragan Gačić
Glavni i odgovorni urednik: mr Dragan Gačić
Autor teksta, ilustracija i fotografija: Bojan Кocev
Stručni konsultanti: Mirjana Milenković, Zorica Smilović
Recenzent: Radika Ilić
Lektura: mr Nataša Nikolić
Tiraž: 500
Štampa: Zlamen
U kilometrima arhivske građe koja se čuva u Istorijskom arhivu Beograda (dalje IAB), među 2.910 fondova, nalaze se i 24 fonda esnafa, strukovnih zanatskih udruženja, koja su u Beogradu počela da se osnivaju još 1816. godine i koja su uspešno opstajala do socijalističkog perioda.
Građa esnafskih udruženja pruža uvid u razvoj zanatstva, nestajanje starih, tradicionalnih i nastajanje novih koji su išli u korak sa vremenom, promenu u brojnosti zanatlija po esnafima, cenama zanatskih proizvoda, statusu i ugledu koji su pojedine zanatlije uživale među građanima, pa čak i o rastu i razvoju, odnosno prerastanju pojedinih zanatskih radionica u industrijska postrojenja, fabrike ili štamparije. Osim toga, majstorska i kalfenska pisma, kako po estetskom izgledu osnovnog štampanog obrasca, tako i po kaligrafskom rukopisu kojim je isti popunjavan, pokazuju koliki značaj su zanatlije imale u beogradskoj čaršiji. Pa ipak, da nisu svi bili istog statusa, ranga i finansijskog stanja svedoče fotografije starog Beograda na kojima se vide zanatske radnje, neke sa raskošno ispisanom firmom i druge sa neveštim natpisom iznad ulaznih vrata.
Mnogi zanati odavno su iščezli iz svakodnevnog života, ali knjigovezački, jedan od najstarijih u Srbiji, još uvek uspešno odoleva zubu vremena. Negovanjem ovog tradicionalnog i delikatnog zanata, knjigovezačka radionica IAB obavlja dvojaku ulogu - čuva zanat od zaborava, istovremeno čuvajući i dragoceno nasleđe naših predaka za neke buduće generacije.
Od osnivanja Tehničke službe u Arhivu 1955. godine i formiranja knjigovezačke radionice iste godine, u samoj ustanovi radi se na prepovezivanju starih knjiga, ali i koričenju, izradi arhivskih kutija, futrola, mapa i sličnih proizvoda, za potrebe smeštaja i zaštite arhivske građe. Dugi niz godina poslove u radionici obavljala su dva knjigovezca, a danas samo jedan. Na žalost, izgleda da je ovo jedno od tri mesta knjigovesca po sistematizaciji u celoj arhivskoj mreži Srbije.
Publikacija Arhiv kao čuvar starih zanata ne pretenduje da bude priručnik ili udžbenik, već predstavlja drugi pokušaj IAB, nakon izložbe iz 2004. godine Sačuvati knjigu: stare i retke knjige Istorijskog arhiva Beograda: XVI–XX vek u Galeriji Arhiva, da se jedan specifičan zanat, koji polako odumire, otrgne od zaborava i da se širokoj pu blici prikaže njegov značaj, specifičnost i lepota. Autor Bojan Кocev opisuje elemente pri radu sa papirom, kožom, drvetom, tekstilom i ostalim materijalima koji se koriste u postupcima poveza, prepoveza i koričenja starih knjiga od izuzetnog značaja koje se čuvaju u IAB. Upravo taj deo knjigovezačkog posla, koji se bavi ručno rađenim povezima, izdvaja se kao poseban, preciznije zaseban deo segmenta grafičke industrije koji se zove grafička dorada i predstavljen je na osnovu autorove dugogodišnje prakse i iskustva na ovim poslovima.